1-7 MART YEŞİLAY HAFTASI KUTLAMALARI KAPSAMINDA YEŞİLAY DERNEĞİ EYÜPSULTAN ŞUBESİ BAŞKANI OSMAN SİNOĞLU İLE YAPILAN RÖPORTAJIN TAM METNİ

Yeşilay’ın kuruluşunu anmak için 1-7 Mart tarihleri ülkemizde Yeşilay Haftası olarak kutlanmaktadır. Yeşilay niçin kuruldu?

Yeşilay, işgal güçlerinin Birinci Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında toplumumuzda alkol ve uyuşturucu maddeleri yaygınlaştırmasını önlemek amacıyla Dr. Mazhar Osman ve arkadaşları tarafından 5 Mart 1920’de İstanbul'da “Hilal-i Ahdar” adıyla kurulmuştur. “Hilal-i Ahdar” ismi 1929 yılında “Yeşil Hilal” olmuş, 1936’da ise Yeşilay olarak değiştirilmiştir.

Sizin, Osman SİNOĞLU olarak, Yeşilay ile yolunuz nasıl kesişti? Anlatır mısınız?

Lise yıllarımda içerisinde yetiştiğim toplumun en büyük sorunlarından bir tanesinin bağımlılık olduğunu fark ettim. İlerleyen zaman içerisinde ulusal düzeyde Yeşilay Derneği’nin bağımlılıkla mücadele ettiğini öğrenince gönüllü olarak faaliyetlerine katılmaya başladım. Ünlü Türk İslam alimi Abdülhakim Arvasi’nin “İyilik, ticaret değildir. Allah için yapılır ve unutulur.” sözünü kendime düstur edindim. 

Bilindiği üzere Atatürk’ün Cumhurbaşkanlığında Bakanlar Kurulu Kararıyla Yeşilay’a “Kamu Yararına Çalışan Dernek” statüsü verilmiştir. Cumhuriyet döneminde, özellikle Cumhuriyet’in ilk yıllarında Yeşilay’ın çalışma ve mücadele alanlarının neler olduğunu açıklar mısınız?

Bilindiği üzere savaşlar sadece top ve tüfek ile yapılmaz. Birinci sorunun cevabında belirttiğim üzere ülkemizi işgal eden güçlerin milletimizin reflekslerini zayıflatmak ve memleket meselelerine duyarlılığını azaltmak için başta alkol ve uyuşturucu olmak üzere bunların halk arasında yaygınlaşmasına yönelik çalışmalar yürütmüşlerdir. 1920 yılından itibaren Türkiye’de alkol bağımlılığı sosyal bir yara olarak ele alınmış, içki üretimi ve tüketimini sınırlandırmak için bir takım yasal düzenlemeler yapılmıştır. Türkiye’de 1920’den 1950 yılları arasında tıbbi dayanaklar ışığında yapılan propagandalarla içkinin zararları halka anlatılmıştır. İçkinin insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerinin yanı sıra toplumda meydana getirdiği sosyal bozulmalar da yapılan propagandaların bir konusu olmuştur. Bu dönemde alkol bağımlılığının ahlaki çöküşe neden olduğu, nesli bozduğu, aile yapısını çökerttiği, fiziksel ve ruhsal bozulmaya sebep olduğu, suç oranını arttırdığı anlatılmış, toplum içkiden uzaklaştırılmak istenmiştir. Yeşilay Derneği, yaptığı yayınlarla, düzenlediği geziler ve oluşturduğu Yeşil Gün, Üzüm Bayramı aracılığı ile propaganda yapmıştır. İçki aleyhinde duyulan iş birliği ihtiyacı güçlendirilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada 1920-1950 yılları arasında Türkiye’de alkol üretim ve tüketiminin sosyal ve ekonomik boyutları, bunlara yönelik yasal düzenleme ve girişimler ele alınmış, alkolizmle mücadelede yapılan propagandalara, bu konuda Yeşilay Cemiyeti’nin katkılarına yer verilmiştir.

Bağımlılık türlerinin artmasına bağlı olarak Yeşilay’ın çalışma alanlarında ne gibi değişiklikler meydana gelmiştir?

Günümüzde teknoloji ve kumar bağımlılığı gibi yeni bağımlılık türleri ortaya çıkmıştır. Yeşilay, bu yeni bağımlılık türlerine karşı da mücadele etmektedir. Dijital bağımlılık konusunda bilinçlendirme çalışmaları, internet ve oyun bağımlılığıyla ilgili eğitimler düzenlenmekte, sağlıklı yaşam alışkanlıkları teşvik edilmektedir.

 Ayrıca, bağımlılıklarla mücadelede sadece önleyici değil, rehabilite edici çalışmalar da yürütülmektedir. Bu kapsamda Yeşilay Danışmanlık Merkezleri (YEDAM) kurulmuştur. YEDAM, bağımlılıkla mücadele eden bireylere ve ailelerine ücretsiz psikolojik ve sosyal destek sağlamaktadır. Bağımlılıkla ilgili sorun yaşayan herkes, 115 YEDAM Danışma Hattı’nı arayarak profesyonel destek alabilir.

Yeşilay’ın eğitim çalışmaları arasında neler var? Öğrencilere yönelik önleyici müdahale eğitimleri içeriyor mu?

Eğitim çalışmalarına “Türkiye Bağımlılıkla Mücadele Eğitim Programı”, “Okulda Bağımlılığa Müdahale Programı”, “Yeşilay Yaşam Becerileri Eğitim Programı” projelerini örmek gösterebilirim. Ayrıca Yeşilay’ın kendisine ait bir spor kulübü mevcut olup ilçemizde okullar arası spor müsabakaları düzenlemekteyiz. Bunun yanı sıra Yeşilay insanlara farkındalık kazandırmak amacıyla münazaralar, resim yarışmaları gibi aktiviteler düzenliyor. Bu şekilde öğrencilere ve gençlere hitap etmeye çalışıyoruz.

Yeşilay’ın başlattığı “Bağımsızlık Seferberliği”nden kısaca bahseder misiniz?

Yeşilay’ın bağımlılıklara karşı mücadelesi “Bağımsızlık Seferberliği” ile toplumun kılcal damarları olan mahallelerimize ve sokaklarımıza ulaşıyor. Mahallelerde güven inşa eden muhtarlar, öğretmenler, din görevlileri, eczacılar ve aile hekimleri, belediyelerin saha çalışanları ve daha birçok meslek grubu kamu sağlığını ve gençlerin geleceğini korumak için seferberliğin parçası oluyor. Halkı gönüllü olarak Yeşilay’a yardım sağlamaya ve en başta birlik olup bağımlılıklar ile mücadele etmeyi amaçlıyoruz.